شناسایی و اولویت بندی وظایف و تکالیف شغلی معلمان شیمی دورۀ متوسطه با روش دیکوم

شناسایی و اولویت­ بندی وظایف و تکالیف شغلی معلمان شیمی دورۀ متوسطه با روش دیکوم1 اسماعیل اولی* دکتر نعمت الله ارشدی** دکتر نعمت الله موسی­ پور***  دکتر غلامرضا یادگارزاده**** چکیده تعیین وظایف و تکالیف یک شغل، سپس مشخص کردن شایستگیهایی که افراد برای انجام دادن آن شغل باید داشته باشند، دو گام مهم برای بهبود کیفی هر شغل در یک سازمان به شمار می­آید. چنین اقدامی برای شغل معلمی در حوزه­‌های یادگیری گوناگون از جمله شیمی می­تواند به ارتقای سطح مهارتهای حرفه­ای معلمان و بهبود چشم­گیر کیفیت آموزش بینجامد. در این پژوهش با تحلیل شغل به روش دیکوم، وظایف و تکالیف یک معلم شیمی به طور کامل شناسایی و تعیین شده است. به این منظور ده نفر از افراد خبره برای شرکت در کارگاه دیکوم انتخاب شدند. پس از دسته­‌بندی و گرفتن تایید نهایی برونداد این کارگاه از شرکت­‌کنندگان، پنج وظیفه شامل "تدریس و مدیریت یادگیری" با 10 تکلیف، "ارزشیابی و ارزیابی" با 8 تکلیف، "مدیریت و رهبری محیط یادگیری" با 9 تکلیف"، رشد و توسعۀ فراگیران" با 8 تکلیف و "رشد و توسعۀ حرفه­‌ای" با 10 تکلیف برای یک معلم شیمی تعیین شد. سپس با تنظیم یک پرسشنامه با 45 گویه و تکمیل آن از سوی افراد یادشده، با توجه به میانگین امتیاز داده شده به هر تکلیف و بهره­‌گیری از آزمون فریدمن، تکالیف و وظایف تعیین شده بر اساس اهمیت، فراوانی و سختی با سطح معناداری 95 درصد اولویت­‌بندی شد. از نظر اهمیت و فراوانی وظیفۀ "ارزشیابی و ارزیابی" بیشترین اولویت و "رشد و توسعه حرفه‌­ای" کمترین اولویت را به خود اختصاص دادند. البته به دلیل عدم وجود اختلاف معنادار، اولویت­‌بندی وظایف از نظر سختی ممکن نشد. از این یافته­‌ها می­توان برای تعیین شایستگیهای اصلی یک معلم شیمی شایسته و تاثیرگذار بهره برد.   کلید واژگان: تحلیل شغل، روش دیکوم، وظایف و تکالیف، معلم شیمی، آموزش شیمی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ تاریخ دریافت: 96/4/18                     تاریخ پذیرش: 96/12/26 1. این مقاله برگرفته از پایان­‌نامه دکتری است. * دانشجوی دکتری شیمی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران و مربی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران [email protected] ** استادیار گروه شیمی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران (نویسنده مسئول) [email protected] *** دانشیار برنامه­‌ریزی درسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران [email protected]  **** استادیار دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران [email protected]